Een moeilijk verleden zegt niets over de toekomst, want je bent niet wat je overkomt. De warme, grote glimlach op het gezicht van de 40-jarige Ghanees-Nigeriaanse Maame Joses bewijst dat zelfliefde alles kan overwinnen. In dit interview vertelt de multidimensionale creatieveling over haar leven na huiselijk geweld.
Redacteur Ariela Slakhorst
Foto’s Angela Ovaa
Styling Sindia Rosalia
Make-up Dunya Serinci
Muse Maame Joses (& De Liefde Spiegel)
Graphic design Sarafina Jozefzoon
Met dank aan het VSB Fonds
Maame (spreek je uit als mami) Joses is zangeres, muzikant, schrijfster, stylist én moeder. Ze heeft een leven voor zichzelf gecreëerd waarin ze alles mag zijn wat ze wil en waarin er ruimte is voor alle aspecten van haar zijn. Je kent Maame misschien wel van The Voice of Holland of van de Grote Prijs van Nederland, waar ze met haar diepe, soulvolle stem en een gitaar in haar handen, het wist te schoppen tot de halve finales.
“Jezelf iets gunnen, maakt een wereld van verschil”
Het is een zonnige zondag als ik videobel met Maame. Ze zit ontspannen op de bank en boven haar hangt een schilderij uit Ghana van vrouwen die muziek maken. Ze heeft een strakke, gemillimeterde coupe, in haar oren hoops as big as dreams en op haar gezicht prijkt een aanstekelijke glimlach; het is haar signature look. Onder haar spijkerjasje draagt ze een wit t-shirt met de tekst ‘Nothing to lose, you are always one decision away from a totally different life’. En geen ander citaat had meer waar kunnen zijn als het gaat om het leven van dit multitalent.
“Ik voelde me thuisloos, het was net alsof ik met mijn kind uit een brandend gebouw was gesprongen.”
Net als veel vrouwen die te maken hebben met huiselijk geweld, leed Maame in stilte. “Niemand begreep waar ik mee te maken had. Ik had geen blauwe plekken waaraan je kon zien dat mijn partner agressief was.” Toen ze een keer bij de Bodyshop een flyer zag over huiselijk geweld, realiseerde ze zich dat het goed fout zat. “Op de flyer stonden twintig voorbeelden van huiselijk geweld en ik herkende mezelf in negentien van de twintig. Ik werd op dat moment ijskoud en dacht: oké, I need to get out, dit is niet goed.” Ze verbleef daarna een tijdje bij verschillende bekenden tot ze besloot naar een opvanghuis te gaan.
“Ik voelde me thuisloos, het was net alsof ik met mijn kind uit een brandend gebouw was gesprongen. Er waren veel spanningen en misverstanden tussen de vrouwen in het opvanghuis. Dus toen ons gevraagd werd om elkaar na te doen tijdens een creatieve therapie workshop dacht ik: dit wordt vette ruzie.” Maar het tegenovergestelde gebeurde en de groep groeide dichter naar elkaar toe. “We konden elkaar en onszelf zien door de ogen van de ander. We konden lachen om onszelf en om elkaar en daarmee was het ijs gebroken.”
Toen de vrouwen terugkeerden van de workshop zag Maame iets bijzonders gebeuren. Ze realiseerde zich dat dit niet dezelfde vrouwen waren als voor ze vertrokken. “Een van de vrouwen trok een mooie jurk aan, de ander ging koken, een ander ging haar nagels lakken en weer een ander zette een muziekje op. Ik keek om me heen en dacht: wacht even, dit is niet dezelfde groep vrouwen als voor de workshop.”
Yael samen met haar moeder
Op dat moment realiseerde Maame zich dat aandacht aan jezelf geven en jezelf iets gunnen, een wereld van verschil maakt. “De volgende dag stond ik voor de spiegel en zei ik tegen mezelf: ‘Jij gaat hieruit komen! Je gaat niet meer rondlopen in een jogginsbroek met een gat erin. Je gaat je kleden naar het leven dat je wilt.’ Ik ben me vanaf dat moment ook echt anders gaan kleden, met aandacht en met zelfrespect. Er gebeurden toen twee dingen: ik keek anders naar mezelf, maar er werd ook anders op mij gereageerd.” Dat moment wakkerde haar passie aan om andere vrouwen en moeders te helpen. Dit leidde uiteindelijk tot de Liefde Spiegel, een personal style sessie voor vrouwen en moeders waarin ze hen leert om ‘Ik hou van je’ tegen zichzelf te zeggen en het écht te menen.
Een sterke, kwetsbare Zwarte vrouw
Als ik vraag hoe belangrijk creatief zijn is voor je helingsproces, reageert Maame zonder na te denken: “Die twee zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ja, ik heb veel pijnlijke dingen meegemaakt, maar ik heb ook een talent en een gave om ermee om te gaan. Dus dat kan ik niet loskoppelen van wie ik ben. Ik denk dat de muziek compenseert voor al mijn leed. Ik weet hoe ik mezelf kan troosten met mijn eigen stem, maar ook hoe ik anderen daarmee kan troosten.”
“Er gaat geen dag voorbij dat ik niet minstens zo lief voor mezelf ben als voor een ander”
Maame wil graag een voorbeeld zijn voor vrouwen die op haar lijken zodat ze weten dat het mogelijk is om sterk en kwetsbaar te zijn. “Ik geloof dat kwetsbaarheid ons grootste goed is, maar dat is niet omdat ik dat heb gezien. Ik had mijn moeder nooit zien huilen tot ze een keer geopereerd werd. Mijn moeder is zonder meer de sterkste vrouw die ik ken, maar ik gun het haar zo erg dat ze gaat zitten met haar voetjes in het water. Het lukt me niet om haar zover te krijgen. Ik denk dat ik het daarom bij alle andere moeders die ik ken probeer.”
De multidimensionale creatieveling is even stil als ik haar vraag wie er voor haar zorgt aangezien ze zoveel doet en altijd bezig is met voor anderen zorgen. “Ik ben er voor mij en daarmee wil ik niet zeggen dat ik niemand nodig heb”, legt Maame uit. “Er gaat geen dag voorbij dat ik niet minstens zo lief voor mezelf ben als voor een ander. Iedereen zegt wel altijd dat ik veel doe, maar ik doe alleen maar wat ik leuk vind”, vertelt ze lachend. Een van die leuke dingen is sinds kort een kinderboek schrijven, ‘Prinses Mamma’, voor grote en kleine meisjes die voor altijd prinses willen blijven. Een boek dat ze samen met haar dochter maakt, die is net zoals haar moeder een creatieve duizendpoot.
Heb jij te maken met huiselijk geweld? Bij Veilig Thuis kun je je verhaal kwijt en krijg je ondersteuning van professionele hulpverleners. Dit kan ook anoniem. Bel het gratis nummer 0800 2000 of kijk op veiligthuis.nl.