Djumanah (19) draagt sinds haar vijftiende een nikab. Met het aankomende (beperkte) verbod op gezichtsbedekkende kleding, het zogenoemde ‘boerkaverbod’, vroegen we de jonge moslima of ze van plan is haar nikab te blijven dragen, nu ze weet dat ze erdoor in de problemen kan raken.

Fotograaf Alifya Al-Harazi
Assistent Imane El Oualkadi

Iedere dag maakt ze wat mee, zegt Djumanah. Vaker negatief dan positief, maar ze is het inmiddels gewend. “Er worden voorwerpen naar me gegooid. Ik word geduwd, krijg een elleboogje, soms wordt er wel eens naar me gespuugd. Ze noemen me spook, ninja of Taliban. Soms vind ik het best grappig, het doet me niet zoveel. Uiteindelijk denk ik er niet eens meer over na.”

Domme puber
Djumanah is naar schatting een van de honderdvijftig vrouwen in Nederland die een nikab draagt. Alleen haar ogen zijn zichtbaar, de rest van haar lichaam is bedekt. Een keuze die ze op haar vijftiende maakte, toen ze nog een ‘domme puber’ was. “School ging niet goed, ik droeg ‘ongepaste’ kleding en ik kon het niet goed vinden met klasgenoten en docenten. Waar ben ik mee bezig, vroeg ik me op een gegeven moment af. Ik wilde niet meer worden gezien als lustobject en ik wilde zeker niet mijn Schepper onder ogen komen in de staat waar ik me toen in bevond. Ik wilde een beter mens worden, en dat werd mijn doel.”

Omkopen
In Djumanahs directe omgeving werd er niet erg enthousiast gereageerd op haar beslissing. “Mijn vader heeft er niet echt een mening over, hij vindt alles best”, zegt Djumanah. “Maar mijn moeder wilt niet met me over straat lopen. Al een paar jaar niet. Als ik er nu over nadenk, vind ik dat echt jammer. Ik kan niks leuks met haar doen. Het doet aan de ene kant pijn, maar mijn Schepper staat boven haar; die gedachte helpt me om door die pijn heen te komen.

Mijn moeder wilde me ook tegenhouden toen ik haar vertelde over de nikab. Het begon met het verstoppen van mijn khimar (die droeg ik voor de nikab). Daarna wilde ze me omkopen. “‘Je krijgt dit en dit van mij, als je het niet draagt'”, vertelt de moslima.

Na vijf dagen gaf Djumanahs moeder het op. Waarom haar moeder haar keuze niet accepteert weet ze nog steeds niet. “Ik heb het gevraagd, maar ze had niet echt een antwoord”, zegt Djumanah.

Uitsluiting
Dan de school van Djumanah. Die heeft liever dat ze thuis blijft dan dat ze haar meenemen op schooluitjes, vertelt ze. Het ergert Djumanah. “In de drie jaar dat ik mijn opleiding volg, ben ik nog maar een keer mee geweest op een schooluitje. En die ene keer dat ik meeging deed school al moeilijk.”

De uitsluiting begon al voordat het eerste schooljaar startte, meent Djumanah. “Er moesten zes intakegesprekken plaatsvinden voordat ik werd aangenomen. De gesprekken gingen iedere keer over mijn nikab en dat ze niet wilden dat ik het op school droeg. Of ik een vest wilde dragen”, aldus Djumanah.

“We hebben uiteindelijk afgesproken dat ik een khimar mag dragen onder schooltijd. Sindsdien moet ik me omkleden in een hoekje bij de ingang van het schoolgebouw.” De moslima is het er niet mee eens, maar kan er weinig tegen doen. Haar angst om in de problemen te komen met de leerplichtambtenaar zorgde er destijds voor dat ze akkoord ging met de voorwaarden van de school.

Wandelende parachute
Is het niet vermoeiend om telkens te moeten vechten voor het recht om je geloof in vrijheid te kunnen belijden? Djumanah is ferm in haar antwoord: “Het is een strijd, maar niet een vermoeiende. Ik wil het zelf. Een mening van een ander verandert daar niks aan. Het gaat het ene oor in en het andere eruit”, zegt de jonge vrouw.

Volgens Djumanah heerst er veel onbegrip en onwetendheid over de nikab. Ze vertelt over de keer dat een man haar een ‘wandelende parachute’ noemde en tegen haar zei dat ze terug moest naar haar eigen land. Of die keer dat er een vrouw ‘vrolijk’ op haar afstapte. “Ik dacht: dit wordt een leuk gesprek. ‘Heb je hier zelf voor gekozen?’, vroeg ze aan me. Toen ik ja antwoordde zei ze: ‘Ik vind het afschuwelijk! Ik dacht dat je onderdrukt werd.’ Ze vond het heel erg dat ik zelf voor de nikab gekozen heb. Mensen begrijpen dat niet.”

Monster
“De meesten denken dat ik een terrorist ben. Ben je een man of een vrouw, vragen ze. Wat heb je eronder zitten? Je kan zomaar een bomgordel daaronder hebben! Ze haten me om wat ik draag. Ik begrijp het wel. Het beeld dat ze van me hebben is grotendeels door de media gecreëerd.”

Het allerergst vindt Djumanah de ontmenselijking. “Als ze me echt zouden kennen, dan zouden ze weten dat ik een droog meisje ben dat studeert en in haar vrije tijd graag traint. Ze denken dat ik niet uit Nederland kom, maar ik ben hier geboren. Ik word gezien als een monster dat mensen angst aanjaagt. Dat zit me dwars.”

Volgens Djumanah is de nieuwe boerkawet een manier om haar leefwijze te dwarsbomen. Een wet die gestoeld is op angst, zegt ze. “Ze zijn bang voor saus”, lacht ze. Maar dan weer serieus: “Jullie maken je zorgen om de dingen die kunnen gebeuren als een moslima in een nikab langsloopt, terwijl wij juist dagelijks op straat aangevallen worden”, zegt Djumanah. “Ze hebben een keer een plank met spijkers naar me toe gegooid, maar dat is niet het verhaal waarover je hoort in de media en in de politiek.”

Doe geen moeite
Over het boerkaverbod maakt ze zich geen zorgen. Alles wat ze de afgelopen jaren heeft meegemaakt heeft haar extra gesterkt in haar geloof. “We houden ons vaak op de achtergrond, vrouwen in nikab”, zegt Djumanah. “Mijn omgeving vertelt me: ‘doe geen moeite, het verbod komt er toch’. Daar ben ik het niet mee eens. Ik vind dat we gehoord moeten worden. We hebben vrijheid van godsdienst, maar worden daarin beperkt. Het slaat nergens op.”

“Ik ga mijn nikab niet afdoen”, gaat Djumanah verder. “Dit is wie ik ben, dit is mijn keuze. Als ik mijn nikab af moet doen, voel ik me echt naakt. Het is een deel van mijn leven. Ik voel me er vrij in en ik draag het met eer, met een opgeheven hoofd. Zo loop ik over straat. Ik ga mijn leven leiden zoals ik dat zelf wil. Niemand kan me wat maken.”

De echte naam van Djumanah is bij ons bekend. Het is op haar verzoek veranderd.